تقسیم بندی گلخانه‌ها از نظر انواع پوشش

3 ژوئیهٔ 2024 by
تقسیم بندی گلخانه‌ها از نظر انواع پوشش
حامد محمدی

گلخانه‌های شیشه‌ای


این نوع گلخانه‌ها دارای دیواره‌ها و سقف با پوشش شیشه هستند. گلخانه‌های شیشه‌ای دارای راندمان بسیار بالایی هستند و طول عمر بیشتری دارند. معمولا ضخامت شیشه‌های مورد استفاده 3 تا 5 میلیمتر و در قطعات با عرض 20 تا 50 سانتی متر در دیواره و سقف کار می‌شوند. شیشه‌های دوجداره دارای دو لایه شیشه به فاصله 0.06-1.2 سانتی متر از هم هستند که با وجود هوا در فضای بین دو لایه، عایق حرارتی ایجاد می‌شود. چنانچه شیشه حاوی مقدار کمی آهن باشد، میزان انتقال نور آن حدود 92 درصد می‌شود، ولی در شیشه‌های بدون آهن، میزان انتقال نور کمتر و حدود 88 درصد است.

پلاستیک‌های سبک


پلی اتیلن


پلی اتیلن بیشترین استفاده را در پوشش گلخانه دارد. میزان عبور نو آن 88-90 درصد است که در مقایسه با شیشه کمتر است. پلی‌اتیلن‌های معمولی، نور ماورای بنفش را از خود عبور می‌دهند. این اشعه بوسژه در فصل تابستان باعث از بین رفتن پلاستیک و یکبار مصرف شدن آن می‌شود. همچنین باعث شکنندگی و تیرگی و در نهایت پارگی پلاستیک می‌شود. ماده جاذب اشعه ماپرای بنفش باعث افزایش عمر پلاستیک تا ۳ الی ۴ سال می‌شود. پلی اتیلن در برابر اشعه مادون قرمز مانع ضعیفی بوده و بیش از 50 درصد آن را از خود عبور می‌دهد. این نوع پوشش گلخانه‌ای نسبت به شیشه حرارت بیشتری را به داخل گلخانه عبور می‌دهد. نسبت به شیشه هزینه اولیه کمتری دارد ولی عمر مفید بسیار کمتری نسبت به آن دارد. رطوبت در گلخانه با پوشش پلاستیکی زیاد است و میزان اکسیژن و دی‌اکسید کربن آن کمتر از گلخانه با پوشش شیشه‌ای است. رطوبت داخل گلخانه‌های پلاستیکی زیاد است و برخورد هوای گرم و مرطوب داخل گلخانه با پلی اتیلن سرد، موجب تبدیل بخار به قطرات آب بر روی سطح داخلی پلاستیک می‌شود که باعث شیوع بیماری‌های قارچی و کاهش انتقال نور به داخل گلخانه می‌شود.



پلی وینیل فلوراید PVF


پلی وینیل فلوراید به دلیل عمر طولانی، به عنوان پوشش یا روکش محافظ روی صفحات فیبر شیشه به کار می‌رود. طول عمر آن ۱۰ سال یا بیشتر است و گرانتر از پلی اتیلن است. در مقابل ساییدگی و طوفان مقاوم است. دماهای زیر صفر تا 180 درجه سانتی گراد بالای صفر را تحمل می‌کند. اشعه ماوراء بنفش را از خود عبور نمی‌دهد و به همین دلیل عمر آن بیشتر است. انتقال نور آن در ورقه 4 میل حدود 92 درصد است که از شیشه بیشتر است.



پوشش پلاستیکی سخت


پلی وینیل کلراید PVC


در گلخانه‌ها از این پوشش تقریبا دیگر استفاده نمی‌شود زیرا این پوشش زمانی به بازار عرضه شد که پلی اتیلن صرفا یک سال عمر مفید داشت. با عرضه پلی اتیلن‌هایی که تا 4 سال عمر می‌کنند، استفاده از این پوشش مقرون به صرفه نیست، چون قیمت آن بسیار گرانتر و نصب آن دشوارتر از پلی اتیلن است.



فایبرگلاس FRP


فایبرکلاس پوشش مقاومی است که صفحات موج‌دار دارد و به دلیل استحکام و طول عمر بالا، در سقف گلخانه‌ها استفاده می‌شود. صفحات مسطح آن در دیواره‌های جانبی و انتهایی گلخانه به کار می‌رود.
مزایای صفحات فایبرگلاس FRP به شرح زیر است:
1. ورقه فایبرگلاس در مقابل عوامل شکننده‌ای مانند تگرگ، یا عوامل مخرب دیگر مقاوم هستند.
2. نور خورشید با عبور از صفحات فایبرگلاش توسط الیاف آن پخش می‌شود و در نتیجه باعث یکنواختی شدت نور در داخل گلخانه می‌شود.
3. این ورقه‌ها، انتقال نور بالایی دارند، تا حدی که صفحات شفاف فایبرگلاس به اندازه شیشه نور را عبور می‌دهند.
4. خنک کردن گلخانه با پوشش فایبرگلاس راحت‌تر از شیشه در گلخانه است.
5. زمانی که ورقه‌های فایبرگلاس موج‌دار استفاده می‌شود، قطرات آب حاصل از میعان، در طول فرورفتگی‌های ورقه‌های فایبرگلاس جریان می‌یابند و بدون ریزش بر روی سطح گیاهان،‌به سمت کناره‌های گلخانه جریان پیدا می‌کنند.
در مقابل معایب صفحات فایبرگلاس عبارتند از:
1. صفحات فایبرگلاس در برابر ساییدگی و خوردگی قرار می‌گیرند و به تدریج بر روی آنها گرد و غبار جمع شده و مکان مناسبی برای رشد جلبک‌ها می‌شود و در نتیجه میزان عبور نور را کاهش می‌دهد.
2. استفاده از این صفحات خطر آتش سوزی دارد.
3. نسبت به پلی اتیلن بسیار گرانتر هستند.



آکریلیک


مقاومت این نوع پوشش در برابر شرایط آب و هوایی بیشتر از شیشه است. آکریلیک 90-92 درصد نور را عبور می‌دهد. حفظ دمای آن دو برابر شیشه است. در برابر فشار مقاوم اما شکننده است. نسبت به شیشه گرانتر هستند. انواع دولایه آن عایق حرارتی خوبی ایجاد می‌کنند. قابل اشتعال است و در اثر مواجهه با گرمای خورشید قابلیت انبساط آن بیشتر از PVC است.


پلی کربنات


پلی کربنات از نظر حفظ دما همانند آکریلیک است. 90 درصد نور را عبور می‌دهد و تحمل فشار آن 200 برابر شیشه است و مقاومت گرمایی و الکتریکی بالایی دارد. چکه کردن آب در اثر تراکم رطوبت در آن کم است.



موارد مهم در انتخاب پوشش گلخانه


1. استحکام مواد در برابر تابش مستقیم نور خورشید
2. طول عمر مفید
3. مقاومت در برابر آتش‌سوزی
4. قابلیت عبور تشعشع فعال فتوسنتزی PAR
5. بهره‌وری مصرف انرژی
6. درصد انتقال نور به درون گلخانه